Andrzej Wituski, były Prezes Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego, obecnie Dyrektor Międzynarodowych Konkursów, z nieukrywanym wzruszeniem mówi, że nie przypuszczał ani przez chwilę, iż – gdy jako prezydent miasta przekazywał Towarzystwu na stałą siedzibę kamienicę przy ul. Świętosławskiej 7, kiedyś sam tu osiądzie, że będzie teraz, już jako Dyrektor Międzynarodowych Konkursów rezydował na drugim piętrze tej kamienicy.
Przypomnieć należy, że Henryk Wieniawski w czasie swojej dynamicznej kariery Poznań odwiedził siedem razy, że dał tu 17 koncertów oraz to, że dzisiaj jego imię nosi jedna z ulic w centrum miasta, że patronuje on poznańskiej Szkole Muzycznej I stopnia i utworzonemu w Poznaniu Kwartetowi Smyczkowemu.

W biogramach Henryka Wieniawskiego czytamy: (ur. 10 lipca 1835 w Lublinie, zm. 31 marca 1880 w Moskwie) – polski skrzypek, kompozytor i pedagog pochodzenia żydowskiego.
Dziadek Wieniawskiego był cyrulikiem, (przypomnijmy: cyrulik , inaczej balwierz zajmował się zawodowo między innymi goleniem, kąpaniem, rwaniem zębów, czyszczeniem uszu, puszczaniem krwi i nieskomplikowanymi operacjami, także leczeniem lekkich chorób), Herszkiem Mejerem Helmanem z lubelskiego żydowskiego przedmieścia Wieniawa. Ojciec, lekarz – Wolf Helman (Tobias Rufe Pietruszka) zmienił nazwisko na Tadeusz Wieniawski (nazwisko utworzone od nazwy dzielnicy, w której mieszkał), by wtopić się w polskie otoczenie.
Dom Wieniawskich odwiedzali wybitni artyści, odbywały się w nim koncerty, spotkania literackie i dyskusje. Zaważyło to bez wątpienia na późniejszej drodze życiowej Henryka Wieniawskiego, także dwóch jego braci, z których starszy, Julian, został pisarzem i publicystą, natomiast młodszy – Józef, poświęcił się karierze pianistycznej.
Pierwszą nauczycielką Henryka była jego matka, potem zaś uczył się u Jana Hornziela, skrzypka Teatru Wielkiego w Warszawie i Stanisława Serwaczyńskiego, solisty i koncertmistrza Opery Budapeszteńskiej. Mając osiem lat w 1848 roku wyjechał do Paryża na studia pod kierunkiem Lamberta-Josepha Massarta. Konserwatorium Paryskie ukończył w wieku 11. lat z I nagrodą i złotym medalem. Niemniwj dalej się kształcił.
Koncertował niemal we wszystkich krajach Europy, w Rosji i w Stanach Zjednoczonych,
(w trakcie wielkiego ośmiomiesięcznego, z Antonim Rubinsteinem, touenèe po Stanach dał 215 koncertów !). Od 1874 roku znowu w Europie. Podjł pracę w konserwatorium w Brukseli. Wskutek nasilających się dolegliwości serca – czytamy w opracowaniach życiorysu Wieniawskiego – i nadmiernej otyłości, w ostatnich latach życia koncertował na siedząco. Zmarł w Moskwie. Pochowany został w Warszawie. W pogrzebie uczestniczyło blisko 40 tysięcy osób.

Dzięki Wieniawskiemu do europejskiej literatury skrzypcowej wszedł polonez. Wśród kilku takich utworów dwa znalazły stałe miejsce w repertuarze: Polonez D-dur op. 4 i Polonez A-dur op. 21. Wieniawski stylizował też mazurki.
Najpopularniejsze są wśród nich dwa opublikowane jako op. 19 z podtytułem „mazurki charakterystyczne”: żywiołowy Obertas i Dudziarz, wyraźnie naśladujący charakterystyczne, dudziarskie kwinty. Wiele miniatur, głównie powstałych na początku lat pięćdziesiątych, było jednak zaledwie typowymi, salonowymi utworami sentymentalnymi, albo popisowymi, nierzadko wykorzystującymi popularne rytmy taneczne.

Utwory Henryka Wieniawskiego spisane w jego biografiach:
– Grand caprice fantastique sur un theme original op. 1 (1847)
– Wariacje na temat własnego mazurka (ok. 1847)
– Aria z wariacjami E-dur (przed 1848)
– Fantazja i wariacje E-dur (1848)
– Nocturne pour violon seul (1848)
– Romance (ok. 1848)
– Rondo alla polacca e-moll (1848)
– Allegro de sonate, presto pour violon et piano concertant op. 2 (1848?) (napisane wspólnie z bratem, Józefem Wieniawskim, u którego jest to ten sam nr opusowy)
– Duo concertant na temat z opery Łucja z Lammermooru Donizettiego (ok. 1850)
– Duo concertant na temat hymnu rosyjskiego A. Lwowa (ok. 1850)
– Duo concertant na temat rosyjskiej melodii ludowej (ok. 1850)
– Fantazja na temat z opery Prorok Meyerbeera (ok. 1850)
– Mazur wiejski(ok. 1850)
– Fantazja na temat z opery „Ryszard Lwie Serce” Gretry’ego (ok. 1851)
– Duet na tematy finlandzkich pieśni (ok. 1851)
– Dwa mazurki (1851)
– Marsz (1851)
– Wariacje na temat hymnu rosyjskiego (ok. 1851)
– Wariacje na temat Jechał Kozak zza Dunaju (ok. 1851)
– Prémière Polonaise de concert D-dur op. 4 (ok. 1852)
– Adagio elegiaque A-dur op. 5 (ok. 1852)
– Souvenir de Moscou, deux romances russes op. 6 (ok. 1852)
– Caprice-valse E-dur op. 7 (1852)
– Grand duo polonais pour violon et piano concetrant op. 8 (ok. 1852) (napisane
wspólnie z bratem, Józefem Wieniawskim, u którego jest to op.5)
– Romance sans paroles et rondeau élégant op. 9 (ok. 1852)
– Prémier grand concerto fis-moll op. 14 (1852)
– Le carnaval Russe, improvisations et variations humoresques op. 11 (ok. 1853)
– Deux mazourkas de salon: La champêtre (Sielanka, 1850?) et Chanson polonaise (Pieśń polska) op. 12 (1853)
– Fantaisie pastorale op. 13 (ok. 1853)
– Kujawiak a-moll(1853)
– Wariacje na temat hymnu austriackiego(1853)
– Souvenir de Posen, mazurek d-moll op. 3 (1854)
– L’école moderne. Études-caprices pour le violon seul op. 10 (1854)
– Thème original varièe (wariacje A-dur) op.15 (1854)
– Rozumiem, pieśń na głos z fortepianem (1854)
– Souvenir de Lublin, polka koncertowa (ok. 1855)
– Fantazja na tematy z opery Lunatyczka Belliniego (ok. 1855)
– Scherzo-tarantelle g-moll op. 16 (1855)
– Legenda op. 17 (ok. 1860)
– Deux mazourkas characteristiques:Obertass(Obertas G-dur) et Le menetrier (Dudziarz) op. 19 (1860?)
– Études-caprices na dwoje skrzypiec op. 18 (1862)
– Fantaisie orientalle a-moll op. 24 (1862?)
– Fantaisie brillante sur Faust opera de Charles Gounod op.20 (ok. 1865)
– Polonaise brillante A-dur op. 21 (ok. 1870)
– Wspomninie z San Francisco (ok. 1874)
– Deuxième grand concerto d-moll op. 22
– Gigue e-moll op. 23
– Kujawiak C-dur
– Polonaise triomphale
– Rêverie fis-moll na altówkę i fortepian
– Dudziarz (mazurek charakterystyczny)

Zanim niektóre z utworów będziemy mogli usłyszeć w październiku 2011 roku w trakcie przesłuchań XIV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego (historię konkursów przytoczyliśmy w IV wydaniu not „Wszystko już biegnie…), już teraz w rocznicę urodzin Mistrza , w sobotę 10 lipca nadarzy się okazja wzięcia udziału w Muzeum Instrumentów przy Starym Rynku w warsztatach „Skrzypce Wieniawskiego” (impreza kierowana głównie do dzieci i młodzieży), a w trakcie Recitalu Skrzypcowego – wysłuchania H. Wienawskiego poloneza D-dur op.4.
Cały program imprezy z cyklu „Tropem Kultury na Trakcie Królewsko-Cesarskim – Souvenier de Henri. Wieniawskiemu na urodziny”, na załączonym plakacie.

Grażyna Banaszkiewicz
(pamiętająca o obietnicy opowiedzenia Państwu o dwóch plakatach Rafała Olbińskiego!)

Zdjęcia autorki i z archiwum Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego