Odpowiedzi na te i wiele innych pytań o zbójnictwie karpackim udzieli
nam inicjatywa pod nazwą SZLAK ZBÓJNIKÓW KARPACKICH – portal wiedzy o
zbójnictwie, a także nowy oryginalny i transgraniczny produkt turystyczny.

Szlak Zbójników Karpackich ma na celu rozwój turystyki i krajoznawstwa oraz
rozpowszechnienie wiedzy na temat folkloru, regionalizmu, historii, zwyczajów i
obyczajów górali jakże malowniczego i pełnego śladów historii regionu
karpackiego. Prowadzi przez teren pięciu krajów – Polskę, Słowację, Czechy,
Ukrainę i Rumunię. Zaczyna się w Żywcu w Beskidzie Żywieckim, który wyrósł na
stolicę zbójnictwa karpackiego.

Patronat nad SZLAKIEM ZBÓJNIKÓW KARPACKICH sprawuje Wydawnictwo BEZDROŻA.

„ZBÓJNICKI SZLAK powstał dlatego, iż nasza wiedza o zbójnictwie wydaje się
ciągle niepełna” – wyjaśnia Leszek Młodzianowski, pomysłodawca szlaku, pilot
wycieczek, przewodnik górski i miłośnik Karpat. „Każdy z nas mógłby przytoczyć
zaledwie przezwiska dwóch zbójników, których zna: Janosika i Ondraszka. Strona
internetowa www.zbojnickiszlak.pl na pewno pozwoli bliżej zapoznać się z
tematyką zbójnicką. Jest to największy na świecie portal internetowy poświęcony
zbójnictwu karpackiemu” – dodaje.

Portal internetowy www.zbojnickiszlak.pl podzielony jest na trzy główne części.
Jest to portal wiedzy o zbójnictwie, gdzie znaleźć można wykaz ponad
pięćdziesięciu hersztów zbójnickich oraz około 300 zbójnickich legend. Kolejnym
działem są ciekawostki o zbójnikach, z których możemy m.in. dowiedzieć się o
detalach stroju harnasia zbójnickiego lub o zbójnickich kulinariach. Ostatnią
częścią jest bardzo obszerny i szczegółowy opis ponad 600 miejsc w pięciu
krajach karpackich związanych ze zbójnikami.

Moda na ludowość, ludyczność, folklor i zbójnickie tradycje wcale nie słabnie, a
w ostatnim czasie wręcz przybiera na sile. Zbójnicki mit kojarzy się z symbolem
dawności, honorności i wolności. Legendy o zbójnikach są wciąż chętnie
opowiadane i słuchane. Wiele regionalnych miejsc w Karpatach nazywanych jest na
cześć słynnych zbójników i nawiązuje do ich obecności.
 
Zbójnictwo karpackie jak żadne inne zjawisko, wywarło ogromny wpływ na kulturę
ludową Karpat, której przecież samo było wytworem. Zjawisko zbójnictwa, choć już
znacznie odległe w czasie, nadal fascynuje historyków, folklorystów, etnografów,
literaturoznawców i językoznawców, i zachęca do badań.

„Tworząc SZLAK ZBÓJNIKÓW KARPACKICH chcieliśmy stworzyć modę na zbójnictwo” –
opowiada Leszek Młodzianowski. „Projekt powstawał przez blisko 3 lata. Przy jego
tworzeniu przeglądnięto tysiące starych książek, map, przewodników, archiwaliów,
które odnalezione zostały w setkach bibliotek, archiwach państwowych itp. Aby
przeczytać całą zawartość serwisu www.zbojnickiszlak.pl trzeba by spędzić
non-stop przed monitorem komputera około 30 dni. SZLAK ZBÓJNIKÓW KARPACKICH
posiada imponującą długość ok. 4.000 km. Jeśli ktoś chciałby go przejść zajęłoby
mu to około 500 dni!” – wylicza autor szlaku.

Karpaty są rdzeniem Europy Środkowej, swoistym fenomenem kulturowo-historycznym,
pewną całością geograficzną, historyczną i społeczną, wznoszącą się ponad
przecinające je granice państwowe. Są nierozerwalnym splotem kultur, miejscem
ścierania się i nakładania wpływów polskich, ruskich, ukraińskich, rumuńskich,
słowackich i węgierskich, a także wielu innych. Dlatego właśnie na terenie
Karpat mógł przydarzyć się niezwykły fenomen zbójnictwa. Temat zbójnictwa jest
jednym z najciekawszych i najbardziej oryginalnych tematów, jakich kiedykolwiek
dostarczyła naszej kulturze góralszczyzna karpacka. Każde nieomal pasmo górskie,
każda podkarpacka ziemia w długim łańcuchu Karpat ma swego zbójnickiego
bohatera, którego lud darzy sympatią, nadając mu cechy rycerskie i szlachetne i
akcentując częstokroć społeczny walor jego czynów. Każda karpacka kraina miała
swego bohatera, po którym pozostał ślad zarówno w bezdusznych aktach sądowych,
jak i w tęsknej pieśni ludu.

Zapraszamy do prawdziwej kopalni wiedzy o zbójnictwie i do magicznej podróży
Szlakiem Zbójników Karpackich: www.zbojnickiszlak.pl.