Kilka dni później na 13. Targach Książki Naukowej organizowanych przez Wydawnictwo Naukowe UAM na stoisku Wydawnictwa Jagiellońskiego wypatrzyłam wydaną właśnie
książkę Paula Masona* (przekład Jakub Majmurek) „FINANSOWY KATAKLIZM, koniec wieku chciwości”. Łapczywie po nią sięgnęłam. Od razu też, jak to czasami przy przeglądaniu jakiejś publikacji bywa, otworzyłam książkę na stronie z, w rozdziale „Koszty”, następującym akapitem:
„Dopiero po latach, gdy zostaną już spisane wspomnienia, dowiemy się, jak blisko w 2008 roku świat zbliżył się do bankructwa całej gospodarki. Na pewno staliśmy wszyscy na krawędzi dwa razy: w czwartek 18 września i w piątek 10 października. Nie można wykluczyć, że takie sytuacje będą się jeszcze powtarzać w trakcie trwania kryzysu. Możemy jednak już teraz liczyć koszta kryzysu: w postaci spadku cen akcji, zaciągniętych przez państwa długów, które będą spłacać przyszłe pokolenia (podkr. GB) oraz zniszczonego kapitału.”
Oczywiście od razu książkę nabyłam i mimo, iż żaden ze mnie ekonomista, żaden posiadacz „wypasionego” konta, czy pliku akcji – do rana czytałam ją z wypiekami, jak dobrą powieść.

Ale też jest to powieść; opowieść o wieku, jak sam to autor w podtytule określił, chciwości.
Wieku, w którym właśnie posiadanie samo w sobie stało się wartością, wyznacznikiem społecznej pozycji. W którym plastykowy, wirtualny pieniądz oderwał nas od rzeczywistości.
W którym wyraźnie zdegenerowały się relacje: pracodawca – pracownik. Mamy dzisiaj tak
naprawdę, gdy przeanalizować struktury i systemy zatrudnienia, formację współczesnego niewolnictwa. No i mamy upolitycznienie niemal wszystkich dziedzin naszego życia. W tym
życia ekonomicznego.
Paul Mason bada źródła pychy elit finansowych Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, pokazuje jej konsekwencje dla codziennego życia ludzi na świecie: od fabryk Forda, poprzez Wall Street, aż do londyńskiego City. W odpowiedzi na wyzwania, jakim nasza globalna gospodarka musi dziś stawić czoło, Mason szkicuje projekt ściśle regulowanego przez państwo kapitalizmu, który w przyszłości z obecnej sytuacji może się wyłonić.
Tu kolejny cytat z książki, którą należy przeczytać, by mieć świadomość realnych reguł gospodarki finansowej, świadomość prostej zasady: nie można bezkarnie sięgać po cokolwiek, (autor książki porusza w strukturach globalnych, co jednak w prostej linii przekłada się na jednostkę, bo prawda jest przecież taka, że każdy z nas podlega tym samym rynkowym prawom) bez walorowego na to pokrycia!:
„Stoimy dziś przed zadaniem opracowania lepszego modelu w sytuacji kryzysu, rosnących niepokojów społecznych, śmierci (modnej do niedawna, u nas jeszcze dzisiaj mocno forsowanej – przyp. GB) neoliberalnej ideologii, która dołączyła do stalinowskiej wersji marksizmu zakończonego dwadzieścia lat wcześniej. Skala kryzysu jest większa, niż większość z nas sobie wyobraża.”

Już po spisaniu powyższych refleksji wywołanych lekturą książki Paula Masona „FINANSOWY KATAKLIZM”, w internecie natknęłam się na notatkę PAP z 24.10 br. zatytułowaną : „Nowy noblista krytykuje cięcia budżetowe”. Czytam w niej: „Brytyjski ekonomista Christopher Pissarides, laureat tegorocznej Nagrody Nobla, ostrzega, że drastyczne cięcia budżetowe mogą źle wpłynąć na gospodarkę Wielkiej Brytanii. Pissarides skrytykował […] brytyjskiego ministra finansów George’a Osborna za wprowadzanie głębokich cięć budżetowych, podczas gdy w Wielkiej Brytanii utrzymuje się wysokie bezrobocie, co zagraża kruchemu ożywieniu tamtejszej gospodarki.
[…]
Minister finansów tłumacząc swe decyzje podkreślał, że bez oszczędności
budżetowych rzędu 80 mln funtów, Wielka Brytania zabrnie w kryzys
porównywalny do sytuacji w Grecji, która straciła zaufanie inwestorów, a
koszty długu publicznego wzrosły dramatycznie.”
– O tego typu zagrożeniach pisze też Mason.
I to również jakoś bardo swojsko brzmi.
Pozwolę więc sobie na autorskie zamknięcie rozważań o finansach i gospodarce świata, cytując puentę własnego wiersza : xxx – Chodzę z chipem za uchem …
„W powietrzu zagęszczonym pieniądzem
rozrzedzonym polityką udusił się
zdrowy rozsądek”.

Grażyna Banaszkiewicz

*Paul Mason jest redaktorem informacyjnego programu BBC „Newsnigh”t, specjalizującym się w gospodarce. Zajmował się kwestiami globalizacji i sprawiedliwości społecznej na całym świecie, bezpośrednio relacjonując wydarzenia w Stanach Zjednoczonych, Ameryce Łacińskiej, Afryce i Chinach. Jego książka „Live Working or Die Fighting” została nominowana do First Book Award, przyznawanej przez dziennik „The Guardian”.

Paul Mason
FINANSOWY KATAKLIZM
Koniec wieku chciwości
Przekład: Jakub Majmurek
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Kraków 2010