Jak widać były to prorocze słowa. W dobie globalnej wioski, w epoce tak ogromnego postępu cywilizacji – nadal w wielu sytuacjach człowiek gotów jest uwierzyć w najbardziej dziwne, irracjonalne doniesienia. Nie chodzi tu o zabobony, przesądy, ale o coś, co dociera do nas w całkiem niezłym „opakowaniu” medialnym.
Interesującą analizę współczesnych faktów i mitów przedstawia Anahad O’Connor – felietonista rubryki „Really?” New York Timesa w książce „Fakty i mity o naszym zdrowiu i świecie”. Autor analizuje bardzo różne informacje na tematy związane z szeroko pojmowanym zdrowiem. Czyni to w bardzo przejrzysty i zarazem dowcipny sposób, pokazując, że prawda jest gdzieś pośrodku, że trzeba mieć zdroworozsądkowy dystans do wielu tzw. naukowych doniesień. W duchu Chestertona – wspominając o badaniach naukowców analizujących wpływ pełni księżyca na różne ludzkie zachowania – O’Connor konkluduje: „Jedynym zachowaniem, na które pełnia rzeczywiście zdaje się wywierać wpływ, jest działanie naukowców. Daje im kolejny powód – jak zresztą przekonaliśmy się na stronach tej książki – by wymyślać kolejne, niezbyt mądre pytania.”
Książka godna polecenia dla wszystkich …naturalnie – zdrowo myślących. Warto jednak przed lekturą przypomnieć sobie znaczenia dwóch słów zawartych w tytule: fakt i mit.
Józef M. Bocheński, znakomity polski filozof w swym specyficznym słowniku pojęć p. t. Sto zabobonów – określenie 'Mit’ przedstawił w ten sposób: „Opowiadanie, o którym wiemy, że jest fałszywe, a jednak trzymamy się go, jakby było prawdziwe. /…/ Przyczyną szerzenia się ich jest wątpienie w rozum, nieufność do prostego rozsądku, która prowadzi łatwo do łatania dziur w naszej wiedzy za pomocą kłamliwych historyjek które się potem elegancko nazywa mitami”.
Fakt zaś – w najogólniejszym sensie – to coś, co się stało, co miało miejsce, co zostało zaobserwowane lub wywnioskowane na podstawie dostępnych danych.
Warto i w codziennym życiu te dwa pojęcia właściwie odróżniać…
P.N.
Anahad O’Connor
Fakty i mity o naszym zdrowiu i świecie.
Gdańsk 2008
Autor: naturalnie
