Espresso [es’pre:sso]* to kawa zaparzona w specjalnym zaparzaczu wysokociśnieniowym. Charakteryzuje się intensywnym smakiem, piękną pianką – cremą – oraz sporą mocą. Na bazie espresso powstają liczne napoje kawowe. Łatwo się o tym przekonać, zaglądając do menu w dowolnej kawiarni – od rozmaitych, głównie włoskich nazw można dostać zawrotu głowy. Oto krótki przewodnik po tym, co jest czym w świecie kawy.

Espresso macchiato [es’pre:ssomak’kia:to] albo caffè macchiato – dosłownie oznacza „poplamioną kawę” lub „poplamione espresso”. Nazwa ta doskonale oddaje charakter tego napoju. Jest to po prostu espresso z niewielką ilością pianki mlecznej.

Espresso con panna [es’pre:ssokon’pa:nna] – czyli espresso ze śmietanką. Jest podobne do espresso macchiato, ale zamiast spienionego mleka do espresso dodaje się słodkiej bitej śmietany.

Caffè latte [kaf’fe:’la:tte] – kawa pijana zwykle w porze śniadaniowej. Składa się z espresso, dużej ilości spienionego mleka i mlecznej pianki. Zwykle jest nalewana do wysokiej, przezroczystej szklanki, dzięki czemu widoczne są warstwy kawy, mleka i pianki.

Café au lait [fr. ka’fe:o’le:] – francuska wersja kawy z mlekiem (latte).Do espresso lub americano dodaje się podgrzane i spienione mleko w proporcjach 1:1.Dzięki temu kawa pozostaje gorąca. Tradycyjnie pijana jest do śniadania.

Caffè breve [kaf’fe:’bre:we] – amerykańska odpowiedź na caffè latte. Składa się z espresso spienionej mieszanki mleka ze słodką śmietanką. Dodatek śmietanki powoduje, że powstaje więcej pianki.

Cappuccino [kappucz’czi:no] – jedna z najpopularniejszych kaw z mlekiem. Składa się z espresso oraz spienionego mleka i gęstej mlecznej piany w filiżance do 180 ml. Cappuccino z dodatkami serwujemy tylko na wyraźne życzenie klienta. Chociaż w składzie podobne jest do caffè latte, różnica leży w ilości mleka – w caffè latte jest go znacznie więcej.

Caffè moca [kaf’fe:’mo:ka] – podobnie jak caffè latte składa się z espresso i dużej ilości spienionego mleka zwieńczonego mleczną pianką, ale jest wzbogacone o porcję gorącej czekolady lub syropu czekoladowego i bitej śmietany. Podawana jest zazwyczaj w przezroczystych, wysokich szklankach o grubych ściankach.

Caffè americano [kaf’fe:ameri’ka:no] albo „amerykanka” – to kawa espresso z dodatkiem gorącej wody. Zależnie od stosunku ilości espresso do wody może mieć różną moc.

Latte macchiato [‘la:tte mak’kia:to] – czyli „splamione mleko”. Duża ilość spienionego mleka i mlecznej pianki, z dodatkiem espresso. Jedyna różnica między latte macchiato a caffè latte polega na proporcjach kawy do mleka. Jak sama nazwa wskazuje, latte macchiato jest bardziej „mleczne” niż caffè latte – zawiera proporcjonalnie więcej mleka.

Café frappé [fr. ka’fe:fra’pe:] – rodzaj kawy na zimno. W podstawowej wersji przygotowuje się je z espresso w temperaturze pokojowej, chłodnego mleka i kostek lodu, które ubija się w shakerze, podobnie jak drinki. Napój potem przelewa się do wysokiej szklanki. We Włoszech popularne jest podawanie frappé z syropem smakowym, ale nie jest to jedyny sposób na urozmaicenie tego napoju. Na dobrą sprawę każda kawiarnia podaje frappé na swój sposób – z gałką lodów, bitą śmietaną, często nawet nie na bazie espresso, ale kawy rozpuszczalnej.

Do nieco innej kategorii kaw zalicza się caffè lungo [kaf’fe: ‘lu:ngo]. To espresso przygotowane z większą ilością wody. Zwykle espresso zaparza się w ciągu 18–30 sekund z 25–30 mililitrów wody. Caffè lungo jest parzona nawet do 1 minuty z 50–60 mililitrów wody. „Lungo” oznacza „długi”, w wolnym tłumaczeniu, więc „caffè lungo” to „rozciągnięte espresso”. Jest słabsze niż klasyczne espresso, ale bardziej gorzkie.

* W transkrypcji fonetycznej apostrof umieszcza się przed sylabą akcentowaną [’], a dwukropek po samogłosce długiej [:]. Przygotował Grzegorz Pisarski.

Agnieszka Kąkol
„Filiżanka Smaków” nr 2 (14), marzec 2010
www.filizankasmakow.pl