Osadnictwo istniało tu od 3500 tysiąca lat. Już od X wieku mieszkało tutaj plemię Polan. Dynamiczny rozwój osada zaczęła przeżywać wraz ze sprowadzeniem na to miejsce przez Kazimierza Odnowiciela zakonu benedyktynów w XI wieku.

Mogilno jest dziś miasteczkiem jakich wiele. Położone nad Jeziorem Mogileńskim. Leży 60 km na południe od Bydgoszczy oraz 80 km na północny wschód od Poznania. Liczy nieco ponad dwanaście tysięcy mieszkańców. Ma jednak bogatą historię, która koncentruje się wokół miejscowego klasztoru. Dziś benedyktynów już tu nie ma, jednak wspomnienie o ich obecności jest wciąż żywe. Do niedawna uważano, że jest to jeden z najstarszych klasztorów na ziemiach polskich. Nawet data na kościelnej bramie – 1065 rok – jest mylna. Historycy mówią przy tej okazji o tak zwanym falsyfikacie mogileńskim. Miał on być wystawiony w Płocku właśnie w 1065 roku, faktycznie jest on o niemal sto lat młodszy. Dokument ten jest źródłem wiedzy na temat wczesnośredniowiecznego osadnictwa w Polsce i w przypadku wielu miejscowości jest to pierwsza wzmianka pisana.

Legenda mówi, że król Władysław Jagiełło przebywał w mogileńskim klasztorze z którego został porwany. Zorganizowana szybko „grupa interwencyjną” pod wodza przeora klasztoru, która zdołała uwolnić króla. Władca odwdzięczył się szczodrze, nadając Mogilnu prawa miejskie w 1398 roku. Z legendy potwierdzony jest jedynie fakt nadania praw miejskich, jednak już sama obecność króla w klasztornych murach mogła być dla mieszkańców powodem do dumy.

Mogilno, to również miasto wielkich ludzi. To właśnie tu ostatnich dwanaście lat swego życia spędził ks. Piotr Wawrzyniak. Jego pomnik nagrobny na mogileńskim cmentarzu należy do najładniejszych i najciekawszych architektonicznie w Wielkopolsce. Wdzięczni mieszkańcy miasta wystawili również pomnik swemu proboszczowi, który oglądać można w miejskim parku. Również w Mogilnie przyszedł na świat Kurt Lewin. To jeden z najwybitniejszych psychologów. Czerpiąc z psychologii postaci, stworzył między innymi podstawy teorii osobowości.

Przybywający do Mogilna benedyktyni zaczęli swoją działalność od postawienia studni. Warto zdać sobie sprawę, że studnia zawsze jednoczyła – była nie tylko miejscem czerpania wody, tak niezbędnej każdemu człowiekowi, ale również sercem wsi, gdzie spotykano się, rozmawiano, wymieniano najnowsze wiadomości i poglądy. Dziś jest to jedna z najstarszych studni w Polsce i tak jak dawniej jest miejscem, gdzie toczy się dialog. Stała się bowiem sercem Europejskiego Centrum Młodych „Wojciech-Adalbert”. Oprócz spotkań młodzieży, Centrum to również miejsce, gdzie można przenocować czy skosztować wybornej kuchni.

Dobrą okazją do wizyty w Mogilnie mogą być zbliżające się Dni Benedyktyńskie (10-13 lipca). W programie między innymi heppeningi prozdrowotne, kiermasz benedyktyński, wystawa florystyczna w klasztornym wirydarzu, spektakl teatralny na podstawie twórczości Zbigniewa Herberta oraz nocny przegląd filmowy.

Piotr Chudziński

05.07.2008